جنگالیا کِلّ، قسط 24 | موت دے رنگ -2

 

موت دے رنگ۔٢

اوہ جوان اُتے چڑھ کے لیٹ گیا۔ میں سٹیشن تے پسریا سناٹا دیکھ رہیا سی۔ بہُت ہی چھوٹا جیہا سٹیشن اُچے پلیٹ فارم وی نہیں بنے سن۔ کِتے کِتے ٹاویں ٹاویں بتی جل رہی سی۔ اِک تاں پہلی جنوری دی تڑکے دی ٹھنڈ اُتوں ماڑی ماڑی کِن مِن وی ہو رہی سی۔ میں باہر جھاتی ماری جانوں اِنجن ڈرائیور پلیٹ فارم تے کھڑا کِسے نال بیڑی پی رہیا سی تے اینے نوں کوئی دُوجا باتھ روم وِچ  وڑ گیا۔ پتہ نہیں کِیہ ہونی دا کرِشماں واپریا میں اِک دم اُٹھیا تے واش روم دے دروازے نوں دھکہ ماریا پر اندروں دروازو نوں چِٹکنی لگی سی۔ پتہ نہیں مینوں کیہ جھل چڑھیا۔ میں گڈی توں تھلے اُتر گیا تے ہولی ہولی اِنجن دے سِگنل ول دیکھدے دیکھدے اگے ودھ گیا۔ میں پلیٹ فارم تے ہی اِک وڈے سارے درخت دی آڑ وِچ  کھڑکے پیشاب کرن لگ گیا۔ اینے نوں ساہمنے توں آؤندی کراس کرن والی گڈی شوکدی آؤندی نظریں پئی تے میرے دیکھدے دیکھدے بدقسمتی نال کھڑی گڈی والے ٹریک تے پُوری رفتار نال آ گئی۔ میریاں اکھاں ٹڈیاں ہی رہ گئیاں۔ میرے دیکھدیاں دیکھدیاں پلاں  وِچ  اینا وڈا تے بھیانک ریل حادثہ ہو گیا۔ دونوں اِنجن آہمنے ساہمنِیوں بھِڑ گئے تے ساہناں وانگ تِن وار ٹکرائے۔ فیر دونوں اِنجن  جیویں  جنگی پا کے کھڑے ہو گئے۔ میری والی گڈی کھڑی سی۔ دُوجی پُوری سپیڈ تے آ رہی سی۔ ساڈی گڈی دے پہلے دو ڈبے تاں پُوری طرح نال درڑے گئے تے بُری طرح کٹے وڈے، چِپکے، لائنوں لہہ گئے۔ ساڈے ڈبے وِچوں تاں اِک وی بندہ نہیں بچیا سی۔ دُوجی گڈی دا وی بہُت نُقصان ہویا۔ زیادہ تر تیویاں تے معصوم بچے ان آئی موت مارے گئے۔ کُجھ کٹے وڈے گئے تے کُجھ مِدھے جکڑے ہوئے چیخ چِہاڑا پا رہے سن۔ کُجھ لاشاں تاں اینی بے رحمی نال کٹیاں وڈیاں گئیاں سن کہ دیکھ کے دِل دہِل اُٹھدا سی۔ ہر پاسے ہاہاکار مچ گئی سی۔ کُجھ سوارتھی تے بے رحم لوگ آپنے ڈبیاں وِچ  ہی بیٹھے رہے پر کُجھ ہِمت والے تے رحِم دِل مسافر تے لوگ زخمیاں نوں بچاؤن لئی پُوری تان لا رہے سن۔ تھوڑی دیر بعد لاگلے پِنڈاں دے لوک وی آ گئے سن۔ مدد کرن لئی۔ کُجھ لوک تاں سچ مُچ مدد کر رہے سن پر کُجھ وحشی کمینے انسان لوکاں دِیاں گھڑیاں کڑے تے مُندریاں لاہ کے کھیسیاں دے حوالے کر رہے سن تے جیباں پھرول کے جو حق لگیا آپنیاں جیباں وِچ  پا رہے سن۔ بندہ ایناں وی گِر سکدا ہے، اینا کمینہ ہو سکدا ہے ایہہ  دیکھ کے  جانوں بندیائی اُ چی اُ چی چیکاں مار رہی ہونی اے۔  جیویں  کہہ رہی ہووے "مینوں بچاؤ، میں مر رہی ہاں،۔" پر کِتھے، سبھ بولے تے انھے ہو گئے سن۔ ریلوے دے دو ڈرائیوراں وِچوں اِک تاں تھاں تے ہی مر گیا۔ دُوجا ہسپتال وِچ  پہُنچ کے دم توڑ گیا۔ باقی سٹیشن دے ریلوے مُلازم گھیرا پا کے آپنے بچاء دِیاں سکیماں گھڑ رہے سن۔ کُجھ اُدّمی بندیاں نے زخمی بندیاں تے بچیاں نوں باہر کڈھیا تے سٹیشن دے چھوٹے جیہے برانڈے وِچ  پایا باقیاں نوں ورھدے مینہ وِچ  ہی رڑے سہِکن لئی پا دِتا۔ مُسافِراں نوں ڈبے خالی کر دین لئی کہیا تاں کہ پھٹڑاں نوں پایا جا سکے تاں کہ سویرے  طبی امداد آؤن تک پھٹڑ مُسافِراں نوں کُجھ آسرا مِل سکے، نہیں تاں ایہہ وِچارے باہر کُھلے وِچ  ٹھنڈ نال ہی مر  جان گے۔ "جے تُسیں کوآپریٹ کرو تاں بندیائی خاطر ایہناں تے آپنے گرم کپڑے پا دِیو۔ رب دے واسطے کُجھ تاں کرو۔ تُہانوں تُہاڈے رب دا واسطہ۔" کُجھ کہندے "اسیں وی تاں ڈرے ہوئے ہاں۔ تے کُجھ کہندے "جے تُہانوں چودھر دا شوق ہے تاں تُسیں کری جاؤ شوق نال ایہناں دی سیوا۔ ایہہ تاں ربّ دا بھانا سی، ساڈی ودھی سی اسیں بچ گئے،  جیہناں  دی آئی سی اوہ تُر گئے۔" کُجھ ہمدرداں نے ہُنگارا  دیندیاں کہیا، "اوہ تاں ٹھیک ہے پر جیہڑے سہِکدے نیں تے بچ سکدے نیں  اوہناں  نوں تاں بچا لوو۔"  جیویں  انسان انھا تے بولا ہو گیا ہووے۔ کُجھ ڈبے والے یاتریاں نے تاں آپنے ڈبے اندروں بند ہی کر  لئے  کِتے دھکے نال ڈبہ خالی نہ کرا دین۔ میں وی مددگاراں نال رل کے کئی پھٹڑ بندے ڈبیاں اندروں باہر کڈھے۔ کُجھ تاں بڑی مُشکل   نال باہر کڈھے پر کُجھ قِسمت دے ماریاں دے سِر ہی پھِس گئے سن  جیہناں  دی کوئی مدد اِمداد نہیں ہو سکی۔ کِسے دِیاں لتاں درڑیاں ہوئیاں سن تے کِسے دا دھڑ۔ کِتے ماں پیو دوویں مرے پئے سن تے بچہ تھلے گِرکے وی بچ گیا سی۔ کُجھ معصوم ماں پیو دِیاں اکھاں دے تارے گودیاں نال چِنبڑے ہی بُجھ گئے سن۔ بہُت سارے زخمی بندے اُ چی اُ چی دھاڑاں مار رہے سن۔ کُجھ بہُت خُون نال پتہ نہیں کدوں لِبڑ گئے۔ بچاؤ کردے اچانک مینوں اِک فوجی دی کِٹ وِچوں رم دی بوتل مِل گئی تے مینوں میری ماں جی دی گل چیتے آ گئی۔ اوہ وی سانوں چھوٹے ہوندیاں جے ٹھنڈ لگی  ہوندی  تاں کدے کدے گرم پانی وِچ  تھوڑی  جیہی  رم پِلا کے جاں برانڈی دا چمچہ پا کے پِلا  دیندی  سی۔ نِگھ جیہا محسوس کریدا سی۔ میں بوتل کھولی تے تھوڑی تھوڑی رم کئی مریضاں دے  مُونہہ  وِچ  پا دِتی۔ سوچیا چلو جِسم نُوں  کُجھ تاں گرمائش ملے گی۔

سویرے ست وجے مِلٹری تے ریلوے دی میڈیکل ہیلپ آ گئی۔ ہور بھی کافی لوک آلے دوآلے توں اِکٹھے ہو گئے۔ فیر سرکاری طور تے وڈی سطح تے راحت دا کم شروع ہویا۔ مریضاں نوں گڈیاں وِچ  پا کے ہسپتالاں وِچ  بھیجن دا سلسلہ شروع ہو گیا تے پھسے زخمیاں نوں گڈی وِچوں کڈھن دا اُپرالا ہون لگا۔ بڑی مُشکل نال پھٹڑ ڈبے تے اِنجن توں باقی دے ڈبیاں نوں الگ کرکے نال والی ریل لائن نوں کرین دی مدد نال کلیئر کرن دی کوشش ہون لگی۔ کُجھ بچے ڈبیاں نوں پچھلے پاسے توں اِنجن نال جوڑکے واپس گڈی انبالہ کینٹ ول تورن دی وِیونت بنائی گئی۔ جدوں مِلٹری دا اِک وڈا ڈاکٹر تے اوس دے مددگار مریضاں نوں میڈیکل ایڈ دے رہے سن تاں اِک نرس نے کہیا کہ "ایوں لگدا سر،  جیویں  سبھ نے ڈرِنک لئی ہووے۔" میں کول ہی کھڑا سی تے ڈردے ڈردے کہیا، "سر جی، میں ایہناں نوں تھوڑی تھوڑی ڈوز رم دی دِتی تاں کہ ایہہ ٹھنڈ توں بچ سکن۔" اوس ڈاکٹر نے میرے ول غور نال دیکھیا تے فیر کہیا "ویل ڈن مائی بوآئے۔" میں کہیا کہ "سر، میں اِک فوجی دا پُت ہاں ایس  لئی آپنی تان مطابق جِناں میتھوں ہو سکیا میں کیتا۔ جے کوئی میرے کولوں غلطی ہو گئی ہووے تاں مینوں معاف کر دینا۔"  "نو نو مائی بُوآئے، رادر میں تینوں ذاتی طور تے سلوٹ کردا ہاں۔ آپنا اتے آپنے پِتا  جی دا ناں نرس نوں لِکھوا کے جائیں۔" میں اوس صاحب دے پیریں ہتھ لایا تے کہیا "سر جی، میں ایس  گڈی دے بالکُل پہلے ڈبے وِچ  ساں جس وِچ  سارے ہی فوجی اتھلیٹ سن۔ اوہناں  وِچوں اِک وی نہیں بچیا۔" اوس صاحب نے اُٹھ  کے مینوں آپنے سینے نال لایا، "او مائی گاڈ! بِگ لاس آف کنٹری۔" اوس نے کُجھ احساس نال میری پِٹھ تھپتھپائی۔ میں جانوں گُم سُم جیہا ہو گیا ساں تے بھاری من نال چلدا ہویا گڈی وِچ  آ کے بہہ گیا۔ انبالے پہُنچ کے ریلوے نے بچے ڈبیاں نوں وایا سہارنپور دِلی جان والی گڈی نال جوڑ دِتا تے سُچِت کیتا گیا کہ مسافر ایہناں ٹِکٹاں تے ہی دِلی ہو کے آپنے آپنے ٹِکانیاں تے جا سکدے ہن۔ ایکسیڈنٹ دی زد وِچوں نِکلے مُسافِر بڑے سہمے ہوئے تے خاموش سن۔ بار بار آپنے ربّ دا شُکریہ ادا کری جاندے سن۔

اینے نوں اِک درویش  جیہی  ماتا دی میرے تے نظر پئی تے اوس نے مینوں بڑے موہ جیہے نال کہیا "وے پُتا، سُکھ تاں ہے، تیرے تاں کپڑے لہو نال لِبڑے نیں، کیہ گل اے؟ "میں ڈُسکدیاں ہویا کہیا "میں موہری والی گڈی وِچ  ساں جس دا ایکسیڈنٹ ہویا ہے۔ پتہ نہیں کیویں ربّ نے ہتھ دے کے مینوں بچا لیا۔ میرے ڈبے دے سارے ہی جی مارے گئے ماں جی۔ میں آپنے سارے گھر والیاں نوں چُھٹیاں وِچ  مِل کے واپس سونی پت آپنے کالج وِچ  جا رہیا سی۔ مینوں میری ماں تے میرے گھردیاں نے بڑا روکیا سی آکھے اج نہ جا، پر میں نہ رُکیا، نہ منیا۔س اوس ماتا نے وِچوں ہی میری گل ٹوک کے کہیا "وے پُتا، توں کیہ جانیں ماں دِیاں آندراں نُوں۔ اوس دے ڈھِڈ نوں تاں پہلاں ہی سیک لگ رہیا ہونا۔ تاں ہی تاں اوہ تینوں  بار بار جانوں روکدی سی۔ ہُن چندریا، توں اوس وِچاری نوں آپنی سُکھ ساند دی خبر دِتی کہ نہیں؟ "اگوں میں شرمِندہ جیہا نہ وِچ  سِر ہِلایا۔ اوس ماتا نے رتا ہرکھ نال کہیا "توں ہُن بِناں کِسے نوں کُجھ دسے ہی اگے جا رہیا ہیں۔"  اوس نے کھیسے وِچوں پیسے کڈھ کے میرے ہتھ تے پنج روپئے  رکھ کے  کہیا "جا، جا کے ہُنے تار گھل کے آ۔" میں اُ چی اُ چی رون لگ پیا تے اوس ماں جی نے مینوں آپنے کالجے نال گُھٹ کے لا لیا تے اِک بابو نے میری بانہہ پھڑدیاں کہیا "چل، میں تیرے نال چل کے تار دُوا کے آؤندا ہاں۔" اوہ بابو جی مینُوں  سہارنپور دے ریلوے سٹیشن ماسٹر دے کمرے وِچ  لے گیا جو میرے بارے دس کے تار دین نوں کہیا تاں سارا سٹاف میرے دوآلے اِکٹھا ہو گیا۔ سارے پُچھن لگے کیویں کیویں ہویا۔ وِچ  وِچ کہندے کہ ایہہ مُنڈا اوس حادثے دا چشم دید گواہ ہے۔ کافی دیر جان بُجھ کے گڈی روکی رکھی۔ فیر اوہناں  میرا تار دے کے مینُوں  تور دِتا تے میتھوں کوئی پیسے وی نہیں  لئے ۔ میں اوس درویش ماتا دا کروڑ کروڑ  شکر گزارہاں  جِس نے  اِک دُوجی ماں دا درد پہِچانیا سی۔ اجیہی ماں رب سبھ نوں دیوے۔ ! آمین۔

کِسے طرح ڈِگدا ڈھہِندا، بھُکھا بھانا دیر شام تائیں بھٹکدا بھٹکدا میں سونی پت پہُنچ گیا۔

                اگے کوئی وی مُنڈا ہوسٹل وِچ  نہیں سی۔ چوکیدار نوں کہہ کے آپنا کمرہ کھُلوایا تے بِناں کُجھ کھاہدے پیتے تے بِناں بِسترا وِچھائے، بِناں دروازہ بند کیتے بس منجے تے گُچھو مُچھو جیہا ہو کے میں پیا رہیا۔ اوہی اُ چی اُ چی چیخ چِہاڑا تے موت دے بھیانک مناظر دا  ناچ اکھاں اگے  ہوندا  رہیا۔ میں تربھک جاندا تے سہم کے کدے کیساں نوں مُٹھیا چ لے کے گھُٹدا جاں اکھاں تے ہتھ رکھ کے لُکن دی بے معنی کوشش کردا۔ مینوں جاپدا میں چھیتی ہی پاگل ہو جاواں گا۔

اِس بھیانک تے مندبھاگے ریل حادثے دی خبر جنگل دی اگ وانگراں سارے پنجاب وِچ کیہ پُورے اِنڈیا وِچ  ریڈیو توں نشر ہو کے اگ وانگر پھیلن لگی۔ اخباراں دِیاں پہلے پنے تے سُرخیاں بن کے ہاہاکار مچا دِتی۔ ہر گھر وِچ  ہر پل ایہو گل دا چرچہ ہو رہیا سی۔ ساڈے گھر وِچ  وی سوگ دی لہر پھیل گئی۔ ماں جی روئی جاندے سن کہ میں ہتھیں پُتر نوں موت دے  مُونہہ  وِچ  تور دِتا۔ جدوں بلدیو وِیر جی نے سُنیا تے کہیا کہ میں تاں آپ بِلے نوں گڈی چاڑ کے آیا، ربّ کرے میرا چھوٹا وِیر بچ جائے۔ اوس نوں کُجھ نہ ہوئے، نہیں تاں میں آپنے آپ نوں کدے معاف نہیں کر سکاں گا۔ بلدیو وِیر جی نے اگے تھالی وِچ  پئی روٹی وی وِچے چھڈ دِتی تے کہیا کہ ماں توں فِکر نہ کر میں تیرے بِلے نوں لبھ کے ہی روٹی کھاواں گا۔ ماں میں تیرا دوشی ہاں، جے اوہ نہ لبھیا تاں میں وی تینوں کدے مُونہہ نہیں دِکھاواں گا۔ ماں جی نے روندیاں روندیاں وِیر دے  مُونہہ  تے ہتھ رکھ دِتا تے گُھٹ کے آپنے کلاوے وِچ  لے لیا۔" میریا جھلیا پُتا، اجیہے کرکے مینوں بالکل ہی مارنا چاہونا ایں۔" بلدیو وِیر جی نے کہیا کہ "نہیں ماں نہیں۔" ماں جی نے وِیر جی نوں کہیا کہ "جا پُت رب بھلی کروگا۔"

بلدیو وِیر جی راتو رات ہی گڈیاں، بساں تے ٹرک پھڑدے ہوئے کیویں نہ کیویں موہری ریلوے سٹیشن تے پہُنچے۔ اِک اِک لاش دیکھی، سارے ہسپتال چھان  لئے  تے مرن والیاں دی فہرستاں کئی وار دیکھاں تے ہر کِسے نوں کملیاں وانگ میرے بارے پُچھدا رہیا۔ نااُمیدی نال بھریا تے صدمے دے بھار نال دبیا ہویا میرا بلدیو وِیرا بڑی نموشی نال تیسرے دِن واپس گھر مُڑیا۔ کِنی ہی دیر دروازے دے مُہرے باہر ہی کھڑے رہے جانوں پیراں نے تُرنا بھُلا دِتا ہووے تے گھر اندر ورڑن دی ہِمت نہیں اِکٹھی کر پا رہے سن۔ جانوں سوچ رہے ہون کہ کیویں بے آس ماں دا ساہمنا کراں گا۔ ماں دِیاں آندراں نے باہر کھڑے ہالوں بے حال پُتر دی یپسڑ نوں محسوس کردیاں آپ ہی دروازہ کھول دِتا۔ دوویں ماں پُت اِک دُوجے نوں لِپٹ گئے۔ "امڑیئے، مینوں معاف کردے، میں تیرا بِلو تینوں واپس نہیں لیا کے دے سکیا۔ ماں مینوں اوس دا کوئی کھُرا کھوج نہیں لبھیا۔" ماں نے آپنے پلو نال پُت دِیاں اکھاں وِچوں وگدے اتھرو پُونجھے تے کہیا "رب دا لکھ لکھ ُشکر ہے، تیرے بِلو نوں اوس داتے نے آپ ہتھ دے کے رکھ لیا۔ اوس دی بھیجی تار آئی سی، پتہ نہیں کملا جیہا کیوں سِدھا سونی پت چلے گیا۔ پُترا مینوں اوہدے کول لے چل۔" بلدیو وِیر نے سُکھ دا ساہ لیندیاں کہیا "ماں جی، تُسیں حوصلہ رکھو سبھ ٹھیک ہو جانا ہے میں کل ہی اوس نوں سونی پت توں نال لے کے آواں گا۔" جد تائیں دُوجے بھین بھرا تے پِتا  جی وی آ گئے۔ وِیر جی سبھ دے گل لگ کے مِلے تے سبھ نے رل کے  اِکو سُر وِچ  واہیگورو دا شُکرانہ کیتا۔

جاری ہے۔۔۔۔۔