جنگالیا کِلّ، قسط 13 | کُجھ ربّ ورگیاں بیبیاں ۔ 2

کُجھ ربّ ورگیاں بیبیاں۔٢

 بے بے

دُوجی مہان بی بی، سردارنی ستوَنت کور جی عرف’’ بے بے‘‘ جو میری دھرم دی ماں سی۔ اصل وِچ اوہ سچ مُچ دھرم )دھرمِندر(جی دے ماتا جی سن۔ اوہ کلیاں بائی اجیت دِیول تے دھرمِندر بھا جی دی بے بے ہی نہیں سن بلکہ اوہ تاں جگت بے بے سی۔ جِس دی ممتا دی نِگھّی بُکّل کِسے سرکس دے کھُلّے تنبُو توں گھٹ نہیں سی۔ اوس دا کھُلا دِل، سبھ لئی محبت، پیار تے ممتا لئی ڈُلھّ ڈُلھّ پیندا سی۔ اوس عظیم عورت وِچ سچ تے پہرہ دین دی اِک بہُت تگھڑی جُرات سی۔ اوہ سدا  نِجّی رِشتے داریاں نالوں منُکھتا نوں پہل دیندی سی۔ بے بے نُوں سدا  ہی صاف تے سیدھی گل کرن والے بندے ہی چنگے لگدے سن۔ دوغلی گل کرن والیاں توں اوہ اکثر پرہیز ہی کردی سی۔

دھرمِندر بھا جی نے جو وی اج تائیں لکھّاں کروڑاں دِلاں تے، پچھلے پنج چھ دہاکیاں توں راج کیتا ہے، ایہہ سبھ مہان بے بے دے دِتے اُچیاں تے سُچیاں قدراں دی ہی دین ہے۔ بے بے دِیاں ایہناں انمول قدراں  کر کے ہی اج  تائیں دھرم بھا جی دا سارا خاندان  اِک مِک ہو کے رہندا ہے۔ کیہ مجال اوہناں دے آپسی تیہ وِچوں ہوا وی نِکل سکے۔ دھرم بھا جی دا، اجیت بائی دا، سنّی تے بوبی دا سارا  ہی خاندان  اِک مالا وانگوں اِک دُوجے وِچ اوت پروت نیں۔ بے بے توں بعد ہُن پرکاش بھا بی جی نے بے بے دی عظیم روایت نوں جِیوندا رکھیا ہویا ہے۔ ایس روایت نوں قائم رکھن وِچ اجیت بائی دے گھروں اوشا بھابی جی دا وی اہم حصّہ ہے۔

میری وڈّی خوش قسمتی اے ۔۔۔ میں جِنی وی دیر بمبئی وِچ  رہیا ، بے بے دی اپنیت بھِجی ممتا دا بہُت نیڑِیوں ہو کے نِگھ مانیا۔ اوہناں دے تے میری ماں دے کِردار کافی حد تک میل کھاندے سن۔ اوہی کُھلا ڈُلّھا اپینت والا دوواں ماواں دا سُبھاء سی۔ تاں ہی تاں مینوں بے بے جی وِچ ہُو بہُو آپنی ماں نظر آؤندی۔ جدوں میں بے بے جی دِیاں لتّاں گھُٹنیاں تاں مینوں لگدا سی جیویں میں دوویں ماواں دِیاں اسیساں لے  رہیا  ہوواں۔ بے بے جی دی اپینت تے ممتا نے مینوں ہمیشہ آپنے بچّے، دھرم بھا جی تے اجیت وانگوں ہی پیار کیتا۔ کدے وی مینوں اودرن نہیں دِتا۔ نہ ہی مینوں کدے وی چیز دی تنگی تُرشی آؤن دِتی سی۔ میں بڑے ہی چاء ملھار نال دِلوں کھُب کے، بے بے جی دی سیوا کردا۔ اوہناں دی سیوا وِچ مینوں روحانی سکون  مِلدا۔ میرا رواں رواں پُرسکون ہو جاندا۔ تقریباً ہر دِن ہی چَوی گھنٹیاں وِچوں پندرھاں سولاں گھنٹے تاں میں بے بے جی نال وِچردا۔ بے بے جی نے جِتھے کِتے کِسے نوں مِلن جانا، میں بے بے دا پکّا ڈرائیور ہوندا سی۔

بے بے جی مینوں گھنٹیاں بدھی آپنیاں نظماں سُناؤندے رہندے سن۔ بُہتیاں ہندی وِچ ہی ہوندیاں سن۔ ہور وی گھر دی باہر دی ہر گل میرے نال سانجھی کر لیندے سن۔ ساڈیاں ماں پُت دِیاں گلاّں نہ کدے ختم ہوندیاں، نہ ہی کدے باہر نِکلدیاں۔ میں اوہناں کولوں بڑیاں لاہے وند سماجی، مذہبی تے گھریلو گلاّں، سنجیونی بُوٹی ورگیاں سِکھیاں۔ پتہ نہیں اوہناں کول کِتھوں کِتھوں دِیاں وڈّ مُلّیاں پُرانیاں کہانیاں  دا اٹُٹ بھنڈار سی۔ ایہناں سارِیاں ہی گلاّں وِچوں بے بے دی عظیم تے صاف روح  دی صاف جھلک مِلدی سی۔

میں اوہناں نال دو وار پنجاب دا ریل گڈی (عام ڈِبے)وِچ سفر کیتا۔ بے بے جی وی بابے نانک جی وانگ آپنے غریب لوڑوند سکے سمبندھیاں دے کول آپ اُچیچ چل کے جاندے۔ بس جِس دی وی اوہناں مدد کرنی، چُپ چُپیتے ہی کرنی۔ جیویں اِک ہتھ توں دُوجے ہتھ نوں وی پتہ نہ چلے۔ اوہناں نوں جھوٹھی تعریف تے چاپلوسی توں بڑی ہی نفرت سی۔ اسیں اکثر میرے وڈّے وِیر بلدیو بھاجی کول ٹھہردے ساں۔۔ جو اوہناں دِناں وِچ لدھیانہ آئی۔ٹی۔آئی۔ دے پرنسپل لگے ہوئے سن۔ اوہناں دی ہی کار وِچ ایدھراودھر نیڑے تیڑے جِتھے وی بے بے نے مِلن جانا ہوندا سی چلے جاندے۔ میرے ماتا جی وی بے بے جی دا سنگ کرکے آپنے آپ نوں دھن سمجھدے سن۔ بے بے جی وی اوہناں نوں آپنی چھوٹی بھین وانگ پیار کردے سن۔

اِک وار اسیں (میں تے بے بے جی)اوہناں دے پیکے پِنڈ دھاندرے گئے۔ ساریاں نوں جیویں بے بے دے آؤن دا چاء جیہا چڑھ گیا ہووے۔ جدوں اسیں گئے تاں گھر دے چھوٹے وڈّے، جواک مکّی دِیاں روٹیاں تے ساگ کھاندے سن۔ سانوں جدوں اوہناں روٹی دی صلح ماری اساں دوواں فٹ ہاں کر دِتی۔ گھنٹہ ڈیڑھ بیت گیا، کوئی روٹی نہ لیایا تاں میں باہر جدوں کار نوں دیکھن دے بہانے نِکلیا تاں اوہناں دی وڈّی نونہہ گوبھی دی سبزی بنائی جاوے، اِک فٹافٹ کنک دا آٹا گُنھّی جائے۔ میں اندر آ کے بے بے نوں کہیا، “بے بے جی، ایہناں سانوں مکّی دی روٹی تے ساگ نہیں کھواؤنا۔” بے بے نے مینوں دبکا جیہا مار کے چُپ کرا دِتا۔ فیر بے بے جی نے کہیا، “بھائی کوئی اُچیچ نہ کریو، جو وی گھر وِچ بنیا لے آؤ۔

” شاید مامی جی ہی سنگے۔ کہن لگے، “

بس بی بی جی، سبزی بن گئی، تازہ تازہ گرم پُھلکا ہُنے لاہ کے تُہاڈے لئی لے کے آؤندے نیں۔” تاں بے بے جی نے ہس کے کہیا، “تاں ہی تاں ساڈا بِلاّ سچّا کلپن ڈیہا سی کہ بے بے ایہناں سانوں مکّی دی روٹی تے ساگ نہیں دینا۔” سارے ہس پئے۔۔۔ تاں جا کے اسیں ماں پُتّ نے دھاندرے، مکّی دی روٹی تے ساگ کھاہدا۔ ہولی ہولی گھر وِچ چنگا خاصہ میلہ جیہا لگ گیا۔ گلاّں گلاّں وِچ بے بے جی نے آپنے اِک بھتیجے نوں کہیا، “وے، تُسیں ویاہ نہیں کراؤنا؟ کد تائیں چھڑے بیٹھے رہوگے؟" اوس بائی نے بڑے ہی بھولیپن وِچ آپنی بُھوآ (بے بے جی) نُوں کہیا، “بُھوآ جی، چھڑا تاں وڈّا بھائی ہے۔ میں تاں حالے کُنوارا ہاں۔" بے بے نے وی اوسے لہجے وِچ اوس نوں پُچھیا،"وے بھائی، ایہہ کُنوارے تے چھڑے دا کیہ فرق ہے؟" تاں تھوڑا سنگ کے اوہ کہندا، "بُھوآ، بھائی نوں ہُن بھورا آس نہیں ۔۔۔ ایسے لئی اوہ چھڑیاں وچ آ گیا۔ مینوں تھوڑی آس ہے ۔۔۔ ایسے لئی میں حالے کُنوارا ہاں۔"بے بے دا تاں ہاسہ نہ رُکے۔

کدے کدے دھرم بھا جی دے پِتا جی نے ہیروے نال کہنا کہ “مائی (بے بے) تاں ایویں لوکاں نوں پیسے ونڈی جاندی ہے۔ کدے وی آپنے پرس دی زِپ بند ہی نہیں کردی۔" اگوں ہس کے بے بے نے کہنا، "چودھری صاحب، داتا لکھّاں کروڑاں بندیاں دے بعد کِسے اِک کرما ںوالے نوں ونڈن دی اوقات بخشدا ہے۔ نہیں تاں منگن لئی تاں تلی سبھ دی اڈّی رہندی ہے۔ کدے اوہ دِن وی سی، آپنے گھر لسّی وی آنڈھی گُوآنڈی دے کے جاندے سن۔ جدوں تائیں بندہ آپنی ہنڈھائی غریبی تے ماڑے دِناں نوں نہیں بھُلاؤندا، اوس ویلے تک اوہ آپنیاں جڑھاں نال جُڑیا رہندا ہے۔ جس درخت دِیاں جڑھاں جیُوندیاں نیں تد تک اوہ درخت سدا  بہار وانگوں ہریا بھریا رہندا ہے۔

 اوس دی سنگھنی چھاں لکھّاں دِلاں نوں ڈونگھی تسکین دیندی ہے۔ وقت وقت دی گل ہے۔ ایہی پِتا جدوں دھرم جی آپنے مُڈھلے ویلے وِچ کلّے کارے آپنیاں فِلمی سرگرمیاں نال جوجھدے ہوندے سن تاں کئی وار آپنے پِتا جی ولوں بےعزتی بھرے بول وی سُننے پئے سن۔ اج اوہی پِتا گَروَ نال کہندا نہیں تھکدا کہ میں ہیرو دھرمِندر دا پِتا بول  رہیا  ہاں۔"بے بے جی دے سُبھاء وِچ اوس ویلے وی آپنے پیارے پُتّر لئی اوہی پیار، دُلار تے مان سی، جو اج ہے۔ سگوں ہُن ہور وی نرمی آ گئی سی۔ لکّھ لکّھ وار داتے دے شُکرانے وِچ ہتھ جُڑے رہندے سی کہ داتیا اِسے طرح میرے بچّیاں تے آپنا کرم بنائی رکھیں! آمین۔۔

سدا  سچ بولنا، سدا  غیر جانبدار ہو کے گل کرنی، ایہہ وصف صِرف ساڈے مہان بے بے جی دے ہی حِصّے وِچ آیا۔ ایہو جیہیاں مہان تے سچیاں سُچیاں ربّ ورگیاں روحاں، ربّ کدے کدے ہی دُنیاں تے بھیجدا ہے۔ مینوں مان ہے کہ میرے ورگے نِمانے جیہے بندے نوں وی ربّ ورگی بے بے دی ممتا دا نِگھّ مانن دا موقع مِلیا۔۔

جاری ہے۔۔۔۔۔